Bory Tucholskie
Informacje ogólne | Kultura | Wędkarstwo |
Fauna i flora | Szlaki turystyczne | Jazda konna |
Warto zobaczyć | Kajakarstwo | Nocleg |
Bory Tucholskie
Bory Tucholskie to drugi co do wielkości kompleks leśny w Polsce. Jest to kraina o unikalnych walorach przyrodniczych i niepowtarzalnym pięknie krajobrazu. Bory są ostoją dla rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Dla ochrony najwartościowszej części Borów utworzono parki krajobrazowe: Tucholski, Wdecki, Zaborski. Warto odwiedzić położony w Wierzchlesie jeden z najstarszych w Europie rezerwatów – Cisy Staropolskie. Wśród licznych jezior największe i najbardziej znane to: Charzykowskie, Żurskie i Zalew Koronowski. Są one doskonałymi miejscami do uprawiania sportów wodnych. Znajduje się tu wiele ośrodków wypoczynkowych.
Duże zróżnicowanie florystyczne wpływa na ogromna różnorodność grzybów. Okres wegetacyjny zaczyna się w Borach Tucholskich w pierwszych dniach kwietnia. W sprzyjających warunkach już od maja mogą pojawić się pierwsze grzyby jadalne. Latem zawsze jest sezon na gołąbki. Jednak najważniejsze , że charakterystyczna dla regionu jest długa i słoneczna jesień- pora na którą czekają wszyscy grzybiarze. Koniec sezonu wegetacyjnego przypada na pierwsze dni listopada. Leksykon grzybów w Borach Tucholskich znajdą Państwo tutaj.
Najpopularniejsze miejscowości turystyczne to: Charzykowy, Pieczyska, Raciąż, Sokole Kuźnica, Swornegacie, Tleń, Zamrzenica. Dużą atrakcją turystyczną jest rzeka Brda, która tworzy wraz z dopływami malowniczy szlak kajakowy, uznawany za jeden z ciekawszych w Europie. Ze względu na duże skupisko jezior, Bory Tucholskie są rajem dla wędkarzy. Jesienią przyjeżdżają grzybiarze pewnych bogatych zbiorów. Na turystów czeka dobrze rozwinięta baza noclegowa oraz obiekty sportowo - rekreacyjne. To wymarzone miejsce dla amatorów wycieczek pieszych i rowerowych.
Dziewicza przyroda, krystalicznie czyste wody, różnorodność fauny i flory, urozmaicona oferta turystyczna, bogata kultura i tradycja , gościnność mieszkańców Borów Tucholskich to mocne atuty tego urokliwego zakątka Polski.
Fauna i flora Borów Tucholskich
W północno-zachodniej części Borów, najbardziej nienaruszonej pod względem przyrodniczym, utworzono Park Narodowy „Bory Tucholskie”. Centralną jego część zajmuje Struga Siedmiu Jezior (jeziora: Ostrowite, Zielone, Jeleń, Bełczak, Główka, Płęsno, Mielnica-Skrzynka).
Niezwykle ciekawa i efektowna zarazem, jest dobrze zachowana roślinność eko-systemów wodnych, bagiennych i torfowiskowych, gdzie występuje wiele gatunków o charakterze reliktowym.
W rejonie Borów Tucholskich zostały utworzone cztery parki krajobrazowe - Wdzydzki Park Krajobrazowy, Tucholski Park Krajobrazowy, Zaborski Park Krajobrazowy oraz ostatnio Wdecki Park Krajobrazowy.
Niezwykle ciekawa i efektowna zarazem, jest dobrze zachowana roślinność eko-systemów wodnych, bagiennych i torfowiskowych, gdzie występuje wiele gatunków o charakterze reliktowym.
W rejonie Borów Tucholskich zostały utworzone cztery parki krajobrazowe - Wdzydzki Park Krajobrazowy, Tucholski Park Krajobrazowy, Zaborski Park Krajobrazowy oraz ostatnio Wdecki Park Krajobrazowy.
Leśne kompleksy Borów zdominowane są przez sosnę, jednak zachowały się także fragmenty lasów liściastych: łęgi, grądy, dąbrowy, buczyny i olsy. Osobliwością najwyższej rangi jest cis pospolity objęty ochrona gatunkową. Można go zobaczyć w rezerwatach: „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego” w Wierzchlesie. Bory Tucholskie wyróżniają się bogatą florą około 300 gatunków porostów. Wiele z nich to gatunki rzadkie i chronione, charakteryzujące się dużą wrażliwością na wszelkie zanieczyszczenia powietrza.
Osobliwością przyrodniczą Borów są także jeziora lobeliowe, czyli zbiorniki o kryształowo czystej wodzie, których nazwa pochodzi od występującej tam lobelii jeziornej - zimozielonej rośliny wodnej.
W Borach występuje ok. 140 różnych gatunków ptaków, z czego kilkanaście, takie jak: bocian czarny, gągoł, tracz nurogęś, bielik, kruk, kania ruda, żuraw, brodziec leśny, to gatunki zagrożone wyginięciem. Do najliczniej występujących ssaków należą: sarny, dziki, jelenie, jenoty, lisy, borsuki i kuny.
Ciekawe miejsca
Najpopularniejsze miejscowości turystyczne to: Charzykowy, Pieczyska, Raciąż, Sokole Kuźnica, Swornegacie, Tleń, Zamrzenica. W sezonie przyjeżdżają tu amatorzy kąpieli słonecznych i relaksu na piaszczystych plażach.
W Tucholi można obejrzeć pozostałości średniowiecznych murów miejskich, Stare Miasto w układzie przestrzennym z przełomu XIII/XIV wieku oraz Muzeum Borów Tucholskich, gdzie zgromadzono ciekawe eksponaty przyrody i folkloru borowiackiego.
W Tucholi można obejrzeć pozostałości średniowiecznych murów miejskich, Stare Miasto w układzie przestrzennym z przełomu XIII/XIV wieku oraz Muzeum Borów Tucholskich, gdzie zgromadzono ciekawe eksponaty przyrody i folkloru borowiackiego.
Bardzo interesującym obiektem w Fojutowie jest wybudowany w 1843 roku akwedukt, gdzie krzyżują się dwie drogi wodne: Czerska Struga i płynący nad nią Wielki Kanał Brdy.
Niezwykłym miejscem jest także malowniczo położona między dwoma jeziorami wieś Krąg, w której zachował się drewniany zespół chałup z XIX wieku.
Oryginalne indiańskie eksponaty w postaci przedmiotów użytkowych, obrzędowych, broni oraz wyrobów artystycznych zgromadzono w Wymysłowie w Muzeum im. Sat-Okha.
Kultura
Na terenie Borów Tucholskich znajdują się różnego rodzaju instytucje kulturalne w których można obok eksponatów charakteryzujących region , jego historię- zwłaszcza zbiory poświęcone dziejom miasta i życiu dawnych mieszkańców terenów- znaleźć można tu szereg ciekawych informacji na temat fauny i flory borów. Oprócz wspomnianych ekspozycji, które mają charakter stały, odbywają się również wystawy lokalnych malarzy, rzeźbiarzy i hafciarek.
Muzeum Borów Tucholskich
ul. Podgórna 3
89-500 Tuchola
tel. +48 52 334 21 89
muzeum@tuchola.pl
Muzeum czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 - 16:00. W sezonie letnim również w soboty i niedziele w godz. 10:00 - 16:00.
Muzeum Sygnałów Myśliwskich
Budynek Zespołu Szkół Leśnych w Tucholi
ul. Nowodworskiego 9-13
Informacje - Piotr Grzywacz
tel. +48 604 583 749
plesstuchola@poczta.onet.pl
W skład ekspozycji wchodzą:
- kolekcja zabytkowych rogów myśliwskich,
- zapisy nutowe sygnałów myśliwskich historyczne i współczesne z całej Europy,
- odznaki i medale - pamiątki łowieckie (w tym głównie z konkursów sygnalistów myśliwskich).
Wystawa Kultury Indiańskiej im. Sat-Okha
tel. +48 52 334 32 19
Wystawę obejrzeć można w sezonie letnim w Wymysłowie koło Tucholi w gospodarstwie agroturystycznym Czesławy i Jana Kłodzińskich.
Wystawa narzędzi rzemieślniczych
Wystawę obejrzeć można w gospodarstwie Pana Edmunda Chmary w Bysławku. Mile widziane jest wcześniejsze zgłoszenie telefoniczne pod numer +48 52 334 95 26.
Muzeum Borów Tucholskich
ul. Podgórna 3
89-500 Tuchola
tel. +48 52 334 21 89
muzeum@tuchola.pl
Muzeum czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 - 16:00. W sezonie letnim również w soboty i niedziele w godz. 10:00 - 16:00.
Muzeum Sygnałów Myśliwskich
Budynek Zespołu Szkół Leśnych w Tucholi
ul. Nowodworskiego 9-13
Informacje - Piotr Grzywacz
tel. +48 604 583 749
plesstuchola@poczta.onet.pl
W skład ekspozycji wchodzą:
- kolekcja zabytkowych rogów myśliwskich,
- zapisy nutowe sygnałów myśliwskich historyczne i współczesne z całej Europy,
- odznaki i medale - pamiątki łowieckie (w tym głównie z konkursów sygnalistów myśliwskich).
Wystawa Kultury Indiańskiej im. Sat-Okha
tel. +48 52 334 32 19
Wystawę obejrzeć można w sezonie letnim w Wymysłowie koło Tucholi w gospodarstwie agroturystycznym Czesławy i Jana Kłodzińskich.
Wystawa narzędzi rzemieślniczych
Wystawę obejrzeć można w gospodarstwie Pana Edmunda Chmary w Bysławku. Mile widziane jest wcześniejsze zgłoszenie telefoniczne pod numer +48 52 334 95 26.
Szlaki turystyczne
Ze względu na duże walory przyrodnicze, ochronę świata roślin i zwierząt na terenie tutejszych gmin preferowana jest turystyka kwalifikowana przyjazna środowisku. Przez teren borów przebiegają liczne szlaki turystyczne (piesze, rowerowe, konne), umożliwiające poznawanie nie tylko walorów przyrodniczo-krajobrazowych, ale także zabytków i bogatego dziedzictwa kulturowego.
Szlaki piesze
Szlak Cisów Staropolskich
– szlak zielony o długości 26,7 km; trasa: PKP Błądzim - Rykowisko - Wierzchlas – rezerwat Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego - Cisiny - Wierzchy - PKP Tleń
Szlak im. L. Wyczółkowskiego
– szlak żółty o długości 68 km; trasa: Bydgoszcz Osowa Góra - Janowo - Gościeradz – Samociążek (po drodze zabytkowy Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Wtelnie oraz zapora elektrowni w Samociążku) - Nowy Jasiniec – Sokole Kuźnica – Pruszcz (kościół barokowy NP Marii w Pruszczu)
Szlak im. K. Sulisławskiego
– szlak czarny o długości 30 km; trasa: Lniano – Rezerwat Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego w Wierzchlesie – Cekcyn (kościół p.w. Podniesienia Krzyża Świętego z podświetlaną wieżą w Cekcynie)
Szlak im. B. Nowodworskiego
– szlak żółty o długości 35,5 km; trasa: Plaskosz - Tuchola (PKP) - Rudzki Most - Piszczek - Świt - Piła Młyn - Szumiąca - jezioro Gwiazda - jezioro Cekcyńskie - Cekcyn (PKP).
Szlak Brdy
– szlak niebieski o długości 159,3 km; trasa: Bydgoszcz – Opławiec – Samociążek – prom w Sokole Kuźnicy – leśna krzyżówka w okolicy Klonowa – most nad Brdą koło wsi Piła – Nadleśnictwo Zamrzenica- Świt – Gołąbek – Woziwoda – Rytel – Męcikał – Drzewicz – Swornegacie – Małe Swornegacie - Konarzyny
Szlak Partyzantów AK
– szlak niebieski o długości 103 km; trasa: Czersk Świecki – Lipinki – Błędno – Śliwice (kościół w Śliwicach z grotą NMP z Lourdes) – Wielkie Gacno – Fojutowo (akwedukt w Fojutowie, rezerwat Cisy nad Czerską Strugą) – Szlachta (drewniane chaty we wsi Krąg)
Szlak "Stu z nieba"
– szlak czerwony o długości 58,5 km; trasa: Szlachta PKP – Śliwice - Śliwiczki - d. leśnictwo Sarnia Góra - Laski - Zazdrość– Stara Rzeka – Lipinki (rezerwat Brzęki im. Czubińskiego) – Borowo Młyn Bąkowski Młyn - Warlubie (ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna w okolicy wsi Lipinki)
Szlak „Kasztelański”
– szlak żółty o długości 68 km ; trasa: Rytel – Jezioro Suszek – Jezioro Śpierewnik – Grochowo - Silno – Obrowo (grodzisko) - Gostycyn – Nogawica. Szlak wiedzie przez ciekawą dawną kasztelanię raciąską, gdzie kiedyś znajdował się gród na półwyspie Śpierewnik.
Szlak Klubu Turystów „Wszędołazy”
– szlak niebieski o długości 28 km; trasa: Cekcyn - Wierzchucin Stary - Wysoka - Bieszewo – Zielonka (kościół p.w. Podniesienia Krzyża Świętego z podświetlaną wieżą w Cekcynie) - Zdroje – Wierzchy – Stanica wodna PTTK Tleń
Szlak im. P. Gackowskiego
– szlak żółty o długości 22 km; trasa: Bysław – Kosowo - rezerwat przyrody "Cisy Staropolskie" – Dąbrowa - Ostrowite - Błądzim (PKP)
Szlak Łącznikowy
- szlak czarny, o długości 4,7 km; trasa: Gostycyn Nogawica - Most na Brdzie w Pile Młyn
Szlak Wielkiego Kanału Brdy
- szlak zielony o długości 15,8 km; trasa: Rytel stacja PKP - Uboga - Fojutowo (Akwedukt) - Legbąd
Szlak Uroczysk Brdy
– szlak czarny, o długości 5,8; trasa: Tuchola PKP – Świt - Piekiełko
Szlak im. Dra K. Karasiewicza
– szlak zielony o długości 20 km; trasa: Tuchola – Rudzki Most – Gołąbek – Woziwoda
Szlak Jezior Koronowskich
– szlak zielony o długości 78,9 km; trasa: Wudzyn – Sokole Kuźnica - Buszkowo - Byszewo - Koronowo - Samociążek (zabytkowy kościół św. Trójcy we wsi Byszewo) - Koronowo – Stronno
Szlak Ścieżynka Zagłoby
- szlak czarny o długości 19,2 km; trasa: Osie (PKP) - Radańska - Stara Rzeka - Jez. Piaseczno - skrzyżowanie z niebieskim Szlakiem Harcerzy Światowida - Tleń
Szlak Harcerzy Światowida
- szlak niebieski o długości 10 km; trasa: Łążek - Stara Rzeka
Szlak im. gen. J. Komierowskiego
- szlak niebieski o długości 29 km; trasa: Sępólno Krajeńskie - Sikorz - Komierowo - Wałdówko - Olszewka - Ciosek - Mała Klonia - Pruszcz
– szlak zielony o długości 26,7 km; trasa: PKP Błądzim - Rykowisko - Wierzchlas – rezerwat Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego - Cisiny - Wierzchy - PKP Tleń
Szlak im. L. Wyczółkowskiego
– szlak żółty o długości 68 km; trasa: Bydgoszcz Osowa Góra - Janowo - Gościeradz – Samociążek (po drodze zabytkowy Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Wtelnie oraz zapora elektrowni w Samociążku) - Nowy Jasiniec – Sokole Kuźnica – Pruszcz (kościół barokowy NP Marii w Pruszczu)
Szlak im. K. Sulisławskiego
– szlak czarny o długości 30 km; trasa: Lniano – Rezerwat Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego w Wierzchlesie – Cekcyn (kościół p.w. Podniesienia Krzyża Świętego z podświetlaną wieżą w Cekcynie)
Szlak im. B. Nowodworskiego
– szlak żółty o długości 35,5 km; trasa: Plaskosz - Tuchola (PKP) - Rudzki Most - Piszczek - Świt - Piła Młyn - Szumiąca - jezioro Gwiazda - jezioro Cekcyńskie - Cekcyn (PKP).
Szlak Brdy
– szlak niebieski o długości 159,3 km; trasa: Bydgoszcz – Opławiec – Samociążek – prom w Sokole Kuźnicy – leśna krzyżówka w okolicy Klonowa – most nad Brdą koło wsi Piła – Nadleśnictwo Zamrzenica- Świt – Gołąbek – Woziwoda – Rytel – Męcikał – Drzewicz – Swornegacie – Małe Swornegacie - Konarzyny
Szlak Partyzantów AK
– szlak niebieski o długości 103 km; trasa: Czersk Świecki – Lipinki – Błędno – Śliwice (kościół w Śliwicach z grotą NMP z Lourdes) – Wielkie Gacno – Fojutowo (akwedukt w Fojutowie, rezerwat Cisy nad Czerską Strugą) – Szlachta (drewniane chaty we wsi Krąg)
Szlak "Stu z nieba"
– szlak czerwony o długości 58,5 km; trasa: Szlachta PKP – Śliwice - Śliwiczki - d. leśnictwo Sarnia Góra - Laski - Zazdrość– Stara Rzeka – Lipinki (rezerwat Brzęki im. Czubińskiego) – Borowo Młyn Bąkowski Młyn - Warlubie (ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna w okolicy wsi Lipinki)
Szlak „Kasztelański”
– szlak żółty o długości 68 km ; trasa: Rytel – Jezioro Suszek – Jezioro Śpierewnik – Grochowo - Silno – Obrowo (grodzisko) - Gostycyn – Nogawica. Szlak wiedzie przez ciekawą dawną kasztelanię raciąską, gdzie kiedyś znajdował się gród na półwyspie Śpierewnik.
Szlak Klubu Turystów „Wszędołazy”
– szlak niebieski o długości 28 km; trasa: Cekcyn - Wierzchucin Stary - Wysoka - Bieszewo – Zielonka (kościół p.w. Podniesienia Krzyża Świętego z podświetlaną wieżą w Cekcynie) - Zdroje – Wierzchy – Stanica wodna PTTK Tleń
Szlak im. P. Gackowskiego
– szlak żółty o długości 22 km; trasa: Bysław – Kosowo - rezerwat przyrody "Cisy Staropolskie" – Dąbrowa - Ostrowite - Błądzim (PKP)
Szlak Łącznikowy
- szlak czarny, o długości 4,7 km; trasa: Gostycyn Nogawica - Most na Brdzie w Pile Młyn
Szlak Wielkiego Kanału Brdy
- szlak zielony o długości 15,8 km; trasa: Rytel stacja PKP - Uboga - Fojutowo (Akwedukt) - Legbąd
Szlak Uroczysk Brdy
– szlak czarny, o długości 5,8; trasa: Tuchola PKP – Świt - Piekiełko
Szlak im. Dra K. Karasiewicza
– szlak zielony o długości 20 km; trasa: Tuchola – Rudzki Most – Gołąbek – Woziwoda
Szlak Jezior Koronowskich
– szlak zielony o długości 78,9 km; trasa: Wudzyn – Sokole Kuźnica - Buszkowo - Byszewo - Koronowo - Samociążek (zabytkowy kościół św. Trójcy we wsi Byszewo) - Koronowo – Stronno
Szlak Ścieżynka Zagłoby
- szlak czarny o długości 19,2 km; trasa: Osie (PKP) - Radańska - Stara Rzeka - Jez. Piaseczno - skrzyżowanie z niebieskim Szlakiem Harcerzy Światowida - Tleń
Szlak Harcerzy Światowida
- szlak niebieski o długości 10 km; trasa: Łążek - Stara Rzeka
Szlak im. gen. J. Komierowskiego
- szlak niebieski o długości 29 km; trasa: Sępólno Krajeńskie - Sikorz - Komierowo - Wałdówko - Olszewka - Ciosek - Mała Klonia - Pruszcz
Szlaki rowerowe
Szlak żółty
– Tuchola – Gołąbek – Woziwoda – Wlk. Komorza (14 km)
Szlak niebieski BY 6001n
o długości 167 km; trasa: Bydgoszcz – Koronowo – Bruchniewo – Bysławek - Świt - Tuchola - Woziwoda - Rytel - Mylof - Klosnowo - Drzewicz - Swornegacie - Bachorze – Chojnice.
Szlak czerwony C-12c (dawniej BY 6002c)
o długości 70,9 km; trasa: Głodówek Królewski – Tleń – Śliwice – Rosochatka – Czersk.
Szlak czarny CTU-14s (dawniej BY 7001s)
o długości 113 km; trasa: Tuchola - Czersk – Odry – Karsin - Wiele - Leśno - Drzewicz - Bachorze - Chojnice z wariantem od Leśna do Bachorza przez Kaszubę - Rolbik - Laska - Śluza - Swornegacie i Chociński Młyn. Niezbyt trudny, choć długi szlak rowerowy, prowadzący w większości drogami asfaltowymi. Trasa przebiega przez fragment Borów Tucholskich – Park Narodowy „Bory Tucholskie i trzy parki krajobrazowe: Tucholski, Wdzycki i Zaborski. Odwiedzimy także dwa rezerwaty archeologiczne w Odrach i Leśnie.
Szlak czarny „Borowa Ciotka” – CTU-207s
o długości 50 km; trasa: Cekcyn – Iwiec – Wysoka – Wierzchlas – Lisiny – Suchom – Leśnictwo Jelenia Góra – Zdroje – Trzebnicy – M. Gacno – Wlk. Budziska – Krzywogoniec – Cekcyn.
Szlak czerwony „Gołąbkowy” – CTU-206c
o długości 38 km; trasa: Cekcyn – „Jelenia Wyspa” – Gołąbek – Woziwoda – Biała – Bielska Struga – Leśnictwo Okiersk – Zalesie – Cekcyn.
Szlak żółty „Do Piekiełka nad Brdą” – CTU-208y
o długości 25 km; trasa: Cekcyn – Kruszka – Leśnictwo Świt – Uroczysko „Piekiełko” – Rezerwat Przyrody „Dolina Rzeki Brdy” – Knieja – Cekcyn.
Szlak czerwony "Doliną Brdy" - CTU-218c
o długości 16,2 km; trasa: Tuchola - Nowa Tuchola - Wysoka Wieś - Świt - Piła Młyn - Świt.
Szlak żółty "Jagielloński Dwa Miecze" - CTU-217y
o długości 12,4 km; trasa: Tuchola - Rudzki Most - Piszczek - Wysoka Wieś - Nowa Tuchola - Tuchola.
Szlak niebieski "Kasztelania" - CTU-219n
o długości 10,2 km; trasa: Raciąż - Wysoka - grodzisko nad jeziorem Śpierewnik - Raciąski Młyn - Raciąż.
Szlak zielony "Okoniński" - CTU-220z
o długości 17,8 km; trasa: Rosochatka - Mała Rosochatka - Duża Główka - Okoniny - Leśnictwo Jeziorna - Płd. J. Okonińskiego - Zarośle - Okoniny Nadjeziorne - Mała Główka - Mała Rosochatka - Rosochatka.
Szlak czarny "Ostrowicki" - GCH-218s
o długości 3,6 km; trasa: Ustronie - jezioro Ostrowite (plaża) - Mosina (droga asfaltowa Czersk - Śliwice).
Szlak czarny "Śliwicki" - CTU-221s
o długości 14,8 km; trasa: Śliwice - Łoboda - Brzeźno Małe - Śliwiczki.
Szlak czerwony Świecie - Czersk
o długości 70 km; trasa: Świecie - Drzycim - Osie - Tleń - Śliwice - Czersk.
Szlak żółty "Trzy Akwedukty" - CTU-106y/GCH-106y
o długości 29,7 km, trasa: Woziwoda - Fojutowo - Legbąd - Barłogi - Klocek - Zielonka - Woziwoda.
Szlak zielony Tuchola - Tleń - CTU-15Z
o długości 32,5 km; trasa: Tleń - Zdroje - Małe Gacno - Krzywogoniec - Rudzki Most - Cekcyn - Tuchola.
Szlak żółty Łąkorz - Grudziądz - Tleń - C-15y
o długości 102 km; trasa: Łąkorz - Świecie .n Osą - Grudziądz - Warlubie - Tleń.
EuroRoute R – 1
Na południe od obszarów Borów Tucholskich biegnie Międzynarodowa Trasa Rowerowa EuroRoute R-1, zaczynająca się w Calais we Francji, a kończąca się w Saint Petersburgu w Rosji. Odcinek trasy R-1 prowadzący przez Polskę ma długość 675 km. Z niewielkimi wyjątkami prowadzi drogami asfaltowymi o małym lub umiarkowanym natężeniu ruchu drogowego. W 35% przebiega przez tereny leśne. W najbliższym sąsiedztwie Borów Tucholskich prowadzi przez Mroczę – Wąwelno – Wierzchucin Królewski – Byszewę – Salno – Wtelno – Janowo (Bydgoszcz) – Bożenkowo – Samociążek – Koronowo – Nowy Jasiniec – Serock – Świekatowo – Gruczno – Kosowo – Głogówek – Chełmno
Szlak rowerowy „Greenway – Naszyjnik Północy”
szlak ten zaczyna się i kończy w Debrznie (Powiat Człuchowski), ma długość 870 km. Na terenie Powiatu Tucholskiego biegnie przez teren gmin Tuchola, Cekcyn i Kęsowo, przez następujące miejscowości: Legbąd – Rzepiczna – Biała – Woziwoda – Gołąbek – Tuchola – Bladowo – Tuchółka – Kęsowo – Krajenki – Drożdzienica. Wokół szlaku „Greenway – Naszyjnik Północy” na terenie gminy Kęsowo utworzono 3 pętle tematyczne pod wspólną nazwą „Na Żurawinowych Włosciach”, które zaczynają się i kończą w Kęsowie. Są to trasy: historyczna (1,5 – 2 h), przyrodnicza (2,5 – 3 h), rekreacyjna (1,5 – 2 h).
– Tuchola – Gołąbek – Woziwoda – Wlk. Komorza (14 km)
Szlak niebieski BY 6001n
o długości 167 km; trasa: Bydgoszcz – Koronowo – Bruchniewo – Bysławek - Świt - Tuchola - Woziwoda - Rytel - Mylof - Klosnowo - Drzewicz - Swornegacie - Bachorze – Chojnice.
Szlak czerwony C-12c (dawniej BY 6002c)
o długości 70,9 km; trasa: Głodówek Królewski – Tleń – Śliwice – Rosochatka – Czersk.
Szlak czarny CTU-14s (dawniej BY 7001s)
o długości 113 km; trasa: Tuchola - Czersk – Odry – Karsin - Wiele - Leśno - Drzewicz - Bachorze - Chojnice z wariantem od Leśna do Bachorza przez Kaszubę - Rolbik - Laska - Śluza - Swornegacie i Chociński Młyn. Niezbyt trudny, choć długi szlak rowerowy, prowadzący w większości drogami asfaltowymi. Trasa przebiega przez fragment Borów Tucholskich – Park Narodowy „Bory Tucholskie i trzy parki krajobrazowe: Tucholski, Wdzycki i Zaborski. Odwiedzimy także dwa rezerwaty archeologiczne w Odrach i Leśnie.
Szlak czarny „Borowa Ciotka” – CTU-207s
o długości 50 km; trasa: Cekcyn – Iwiec – Wysoka – Wierzchlas – Lisiny – Suchom – Leśnictwo Jelenia Góra – Zdroje – Trzebnicy – M. Gacno – Wlk. Budziska – Krzywogoniec – Cekcyn.
Szlak czerwony „Gołąbkowy” – CTU-206c
o długości 38 km; trasa: Cekcyn – „Jelenia Wyspa” – Gołąbek – Woziwoda – Biała – Bielska Struga – Leśnictwo Okiersk – Zalesie – Cekcyn.
Szlak żółty „Do Piekiełka nad Brdą” – CTU-208y
o długości 25 km; trasa: Cekcyn – Kruszka – Leśnictwo Świt – Uroczysko „Piekiełko” – Rezerwat Przyrody „Dolina Rzeki Brdy” – Knieja – Cekcyn.
Szlak czerwony "Doliną Brdy" - CTU-218c
o długości 16,2 km; trasa: Tuchola - Nowa Tuchola - Wysoka Wieś - Świt - Piła Młyn - Świt.
Szlak żółty "Jagielloński Dwa Miecze" - CTU-217y
o długości 12,4 km; trasa: Tuchola - Rudzki Most - Piszczek - Wysoka Wieś - Nowa Tuchola - Tuchola.
Szlak niebieski "Kasztelania" - CTU-219n
o długości 10,2 km; trasa: Raciąż - Wysoka - grodzisko nad jeziorem Śpierewnik - Raciąski Młyn - Raciąż.
Szlak zielony "Okoniński" - CTU-220z
o długości 17,8 km; trasa: Rosochatka - Mała Rosochatka - Duża Główka - Okoniny - Leśnictwo Jeziorna - Płd. J. Okonińskiego - Zarośle - Okoniny Nadjeziorne - Mała Główka - Mała Rosochatka - Rosochatka.
Szlak czarny "Ostrowicki" - GCH-218s
o długości 3,6 km; trasa: Ustronie - jezioro Ostrowite (plaża) - Mosina (droga asfaltowa Czersk - Śliwice).
Szlak czarny "Śliwicki" - CTU-221s
o długości 14,8 km; trasa: Śliwice - Łoboda - Brzeźno Małe - Śliwiczki.
Szlak czerwony Świecie - Czersk
o długości 70 km; trasa: Świecie - Drzycim - Osie - Tleń - Śliwice - Czersk.
Szlak żółty "Trzy Akwedukty" - CTU-106y/GCH-106y
o długości 29,7 km, trasa: Woziwoda - Fojutowo - Legbąd - Barłogi - Klocek - Zielonka - Woziwoda.
Szlak zielony Tuchola - Tleń - CTU-15Z
o długości 32,5 km; trasa: Tleń - Zdroje - Małe Gacno - Krzywogoniec - Rudzki Most - Cekcyn - Tuchola.
Szlak żółty Łąkorz - Grudziądz - Tleń - C-15y
o długości 102 km; trasa: Łąkorz - Świecie .n Osą - Grudziądz - Warlubie - Tleń.
EuroRoute R – 1
Na południe od obszarów Borów Tucholskich biegnie Międzynarodowa Trasa Rowerowa EuroRoute R-1, zaczynająca się w Calais we Francji, a kończąca się w Saint Petersburgu w Rosji. Odcinek trasy R-1 prowadzący przez Polskę ma długość 675 km. Z niewielkimi wyjątkami prowadzi drogami asfaltowymi o małym lub umiarkowanym natężeniu ruchu drogowego. W 35% przebiega przez tereny leśne. W najbliższym sąsiedztwie Borów Tucholskich prowadzi przez Mroczę – Wąwelno – Wierzchucin Królewski – Byszewę – Salno – Wtelno – Janowo (Bydgoszcz) – Bożenkowo – Samociążek – Koronowo – Nowy Jasiniec – Serock – Świekatowo – Gruczno – Kosowo – Głogówek – Chełmno
Szlak rowerowy „Greenway – Naszyjnik Północy”
szlak ten zaczyna się i kończy w Debrznie (Powiat Człuchowski), ma długość 870 km. Na terenie Powiatu Tucholskiego biegnie przez teren gmin Tuchola, Cekcyn i Kęsowo, przez następujące miejscowości: Legbąd – Rzepiczna – Biała – Woziwoda – Gołąbek – Tuchola – Bladowo – Tuchółka – Kęsowo – Krajenki – Drożdzienica. Wokół szlaku „Greenway – Naszyjnik Północy” na terenie gminy Kęsowo utworzono 3 pętle tematyczne pod wspólną nazwą „Na Żurawinowych Włosciach”, które zaczynają się i kończą w Kęsowie. Są to trasy: historyczna (1,5 – 2 h), przyrodnicza (2,5 – 3 h), rekreacyjna (1,5 – 2 h).
Szlaki wodne
Szlak Brdy
długość 233 km, trasa: Świerzyno – Stara Brda – Żołna – Nowa Brda – Przechlewo –Sąpolno – Ciecholewy – Babilon – Jezioro Charzykowskie – Swornegacie – Drzewicz – Męcikał – Mylof – Rytel – Nadolna Karczma – Woziwoda – Gołąbek – Plaskosz – Rudzki Most – Świt – Piła-Młyn – Gostycyn-Nogawica – Sokole-Kuźnica – Pieczyska – Wilcze Gardło – Samociążek – Gościeradz – Bożenkowo – Opławiec - Bydgoszcz
Wzdłuż Wielkiego Kanału Brdy;
kolor zielony, długość 21 km, trasa: Mylof - Rytel – Fojutowo – Legbąd
Wzdłuż Małego Kanału Brdy;
długość 9 km, trasa: Legbąd – Zielonka (elektrownia wodna).
Płynąc Małym Kanałem Brdy dopływamy nim do rzeki Brda, którą dalej możemy kontynuować spływ.
długość 233 km, trasa: Świerzyno – Stara Brda – Żołna – Nowa Brda – Przechlewo –Sąpolno – Ciecholewy – Babilon – Jezioro Charzykowskie – Swornegacie – Drzewicz – Męcikał – Mylof – Rytel – Nadolna Karczma – Woziwoda – Gołąbek – Plaskosz – Rudzki Most – Świt – Piła-Młyn – Gostycyn-Nogawica – Sokole-Kuźnica – Pieczyska – Wilcze Gardło – Samociążek – Gościeradz – Bożenkowo – Opławiec - Bydgoszcz
Wzdłuż Wielkiego Kanału Brdy;
kolor zielony, długość 21 km, trasa: Mylof - Rytel – Fojutowo – Legbąd
Wzdłuż Małego Kanału Brdy;
długość 9 km, trasa: Legbąd – Zielonka (elektrownia wodna).
Płynąc Małym Kanałem Brdy dopływamy nim do rzeki Brda, którą dalej możemy kontynuować spływ.
Kajakarstwo
Płynąca wśród lasów Brda jest atrakcyjna dla turystów również ze względu na wytyczony na niej szlak kajakowy uważany za jeden z ciekawszych w Europie. Szlaki wodne w Borach są dobrze oznakowane, a co kilka kilometrów czekają na turystów pola namiotowe.
Activitas” – organizacja spływów
ul. Maciaszka 145
85-366 Bydgoszcz
kajaki znajdują się m.in. w Grochowie, gm. Kęsowo
tel. +48 52 379 63 74 / +48 603 380 620 / +48 607 590 350 / +48 609 103 081
kajaki@activitas.com.pl
PTTK „Szlak Brdy”
Bydgoszcz
tel. +48 52 322 35 89 / 322 51 93
fax +48 52 3221758
szlbrdy@pttk.bydgoszcz.pl
Gmina Tuchola
„Kajak - Krystyna Lepak - Wypożyczalnia Sprzętu Turystycznego”
Woziwoda 2
Rezerwacja w weekendy
Tel. +48 52 334 13 39
tel. +48 606 958 565
Auto – Serwis - Wypożyczalnia Sprzętu Turystycznego
Tuchola, ul. Budowlana 2,
tel. +48 52 559 01 92 / 559 01 76
Wypożyczalnia i dowóz kajaków
Edmund Rogowski
Legbąd
tel. +48 52 334 15 04
Wypożyczalnia kajaków „Relax”, Tuchola
tel. +48 692 008 922
Wypożyczalnia kajaków Gołąbek, Świt
tel. +48 608 703 010
Wypożyczalnia Kajaków; Nadolna Karczma
tel. +48 52 559 23 75
PTTK Charzykowy
tel. +48 52 39 88 105/ +48 692 151 537
ul. Wzgórze 1, 89-606 Charzykowy
Z. i J. Zych
ul. Podgórna 12
tel. +48 52 39 81 160 / +48 604 274 614
89-608 Swornegacie
Adam Maćkowiak
tel. +48 606 222 443
89-608 Swornegacie
Piotr Hapka
tel. +48 606 666 107
Zbrzyca 6, 89-608 Swornegacie
Agnieszka Jakubowska
ul. Leśna 2,89-608 Swornegacie
tel. +48 697 697 70
Activitas” – organizacja spływów
ul. Maciaszka 145
85-366 Bydgoszcz
kajaki znajdują się m.in. w Grochowie, gm. Kęsowo
tel. +48 52 379 63 74 / +48 603 380 620 / +48 607 590 350 / +48 609 103 081
kajaki@activitas.com.pl
PTTK „Szlak Brdy”
Bydgoszcz
tel. +48 52 322 35 89 / 322 51 93
fax +48 52 3221758
szlbrdy@pttk.bydgoszcz.pl
Gmina Tuchola
„Kajak - Krystyna Lepak - Wypożyczalnia Sprzętu Turystycznego”
Woziwoda 2
Rezerwacja w weekendy
Tel. +48 52 334 13 39
tel. +48 606 958 565
Auto – Serwis - Wypożyczalnia Sprzętu Turystycznego
Tuchola, ul. Budowlana 2,
tel. +48 52 559 01 92 / 559 01 76
Wypożyczalnia i dowóz kajaków
Edmund Rogowski
Legbąd
tel. +48 52 334 15 04
Wypożyczalnia kajaków „Relax”, Tuchola
tel. +48 692 008 922
Wypożyczalnia kajaków Gołąbek, Świt
tel. +48 608 703 010
Wypożyczalnia Kajaków; Nadolna Karczma
tel. +48 52 559 23 75
PTTK Charzykowy
tel. +48 52 39 88 105/ +48 692 151 537
ul. Wzgórze 1, 89-606 Charzykowy
Z. i J. Zych
ul. Podgórna 12
tel. +48 52 39 81 160 / +48 604 274 614
89-608 Swornegacie
Adam Maćkowiak
tel. +48 606 222 443
89-608 Swornegacie
Piotr Hapka
tel. +48 606 666 107
Zbrzyca 6, 89-608 Swornegacie
Agnieszka Jakubowska
ul. Leśna 2,89-608 Swornegacie
tel. +48 697 697 70
Wędkarstwo
Różne typy jezior , od płytkich karasiowych czy linowo-szczupakowych , po głębokie jeziora sielawowe, różne typy rzek od nizinnych , po typowo górskie o dużym spadku i wartko płynącej wodzie, stwarzają wędkarzom wiele okazji do przeżycia niezapomnianych wrażeń i spotkania z dużą rybą.
Sklepy wędkarskie:
Sklep Wędkarski Piotr Szostak
Ul. Świecka 31
89-500 Tuchola
Tel. +48 52 336 80 69
szostak@hola.pl
Sklep wędkarski Aqua
Ul. Nowodworskiego 6 b
89-500 Tuchola
Tel. +48 52 334 26 13
aqua-impex@tuchola.pl
Pozwolenie na połów ryb można wykupić w następujących miejscach:
Gmina Cekcyn
Polski Związek Wędkarski, koło nr 76 w Cekcynie
Kontakt: Hieronim Bąk, ul. Kwiatowa 7, 89-511 Cekcyn
Tel.+48 52 334 73 70
Gmina Gostycyn
Polski Związek Wędkarski, koło nr 84 w Gostycynie
Kontakt: Edward Żmich, ul. Główna 12, 89-520 Gostycyn
Tel. +48 52 334 63 57
Gmina Lubiewo
Polski Związek Wędkarski, koło nr 102 w Lubiewie
Kontakt: Stanisław Krakowiak, ul. Słoneczna 3A, 89-510 Bysław
Tel. 0 694 606 645
Gmina Śliwice
Polski Związek Wędkarski , koło nr 134 w Śliwicach
Kontakt: Roman Gerbatowski, ul. Dworcowa 43, 89-530 Śliwice
Tel. +48 52 334 01 45
Gmina Tuchola
Polski Związek Wędkarski, koło nr 135 w Tucholi
Plac Wolności 15, 89-500 Tuchola
Kontakt: Jadwiga Markiewicz, ul. Szosa Bydgoska 21
Tel. +48 52 334 52 72
pzw@borytucholskie.pl
Gospodarstwo Rybackie Charzykowy Spółka z o.o
Ul. Stawowa 1 , 89-606 Charzykowy
Tel. +48 52 398 80 18
Ośrodek Wczasowy „Bory Tucholskie- Eltor”
Okoniny Nadjeziorne , 89-530 Śliwice
Tel. +48 52 334 00 78
owborytucholskie@wp.pl
Ośrodek Wypoczynkowy „Zacisze-Borowiak”
Okoniny Nadjeziorne
Tel. +48 52 334 01 03
Sklepy wędkarskie:
Sklep Wędkarski Piotr Szostak
Ul. Świecka 31
89-500 Tuchola
Tel. +48 52 336 80 69
szostak@hola.pl
Sklep wędkarski Aqua
Ul. Nowodworskiego 6 b
89-500 Tuchola
Tel. +48 52 334 26 13
aqua-impex@tuchola.pl
Pozwolenie na połów ryb można wykupić w następujących miejscach:
Gmina Cekcyn
Polski Związek Wędkarski, koło nr 76 w Cekcynie
Kontakt: Hieronim Bąk, ul. Kwiatowa 7, 89-511 Cekcyn
Tel.+48 52 334 73 70
Gmina Gostycyn
Polski Związek Wędkarski, koło nr 84 w Gostycynie
Kontakt: Edward Żmich, ul. Główna 12, 89-520 Gostycyn
Tel. +48 52 334 63 57
Gmina Lubiewo
Polski Związek Wędkarski, koło nr 102 w Lubiewie
Kontakt: Stanisław Krakowiak, ul. Słoneczna 3A, 89-510 Bysław
Tel. 0 694 606 645
Gmina Śliwice
Polski Związek Wędkarski , koło nr 134 w Śliwicach
Kontakt: Roman Gerbatowski, ul. Dworcowa 43, 89-530 Śliwice
Tel. +48 52 334 01 45
Gmina Tuchola
Polski Związek Wędkarski, koło nr 135 w Tucholi
Plac Wolności 15, 89-500 Tuchola
Kontakt: Jadwiga Markiewicz, ul. Szosa Bydgoska 21
Tel. +48 52 334 52 72
pzw@borytucholskie.pl
Gospodarstwo Rybackie Charzykowy Spółka z o.o
Ul. Stawowa 1 , 89-606 Charzykowy
Tel. +48 52 398 80 18
Ośrodek Wczasowy „Bory Tucholskie- Eltor”
Okoniny Nadjeziorne , 89-530 Śliwice
Tel. +48 52 334 00 78
owborytucholskie@wp.pl
Ośrodek Wypoczynkowy „Zacisze-Borowiak”
Okoniny Nadjeziorne
Tel. +48 52 334 01 03
Jazda konna
Bory Tucholskie to również idealny teren do uprawiania turystyki konnej. W większości gmin powiatu tucholskiego i chojnickiego działają niewielkie stajnie, oferujące naukę jeździectwa, a także inne atrakcje, m.in.: wycieczki powozami i bryczkami.
Stadnina Koni „Paradizo”
Wymysłowo koło Tucholi
tel. +48 52 334 32 19
Usługi jeździeckie "TRAPER"
Jan Wielgosz
instruktor jazdy konnej
tel. +48 52 334 86 68 / +48 607 426 626
Oferuje:
- Nauka jazdy konnej dla dzieci i dla dorosłych
- Szkoła jazdy dla zaawansowanych
- Zajeżdżanie młodych koni
- Szkolenie trudnych koni
- Rajdy konne
Ośrodek Jeździecki "Skręt" Marek Garlicki
Iwiec
tel. +48 504 003 940
Ośrodek Jeździecki Qń
Ostrowo
tel. +48 52 559 05 01 / +48 504 251 686
Stajnia "Gwiazda"
Mieczysław Drążkowski
Szumiąca 4a
tel. +48 608 886 621
gwiazda@hola.pl
Stajnia „ARKA”
jazda konna, przejażdżki bryczką
Hanna Domeracka
ul. Pilska 20
89-520 Gostycyn
tel. +48 52 334 60 51 / +48 606 757 204
www.stajnia-arka.pl
biuro@stajnia-arka.pl
Stadnina Koni „Paradizo”
Wymysłowo koło Tucholi
tel. +48 52 334 32 19
Usługi jeździeckie "TRAPER"
Jan Wielgosz
instruktor jazdy konnej
tel. +48 52 334 86 68 / +48 607 426 626
Oferuje:
- Nauka jazdy konnej dla dzieci i dla dorosłych
- Szkoła jazdy dla zaawansowanych
- Zajeżdżanie młodych koni
- Szkolenie trudnych koni
- Rajdy konne
Ośrodek Jeździecki "Skręt" Marek Garlicki
Iwiec
tel. +48 504 003 940
Ośrodek Jeździecki Qń
Ostrowo
tel. +48 52 559 05 01 / +48 504 251 686
Stajnia "Gwiazda"
Mieczysław Drążkowski
Szumiąca 4a
tel. +48 608 886 621
gwiazda@hola.pl
Stajnia „ARKA”
jazda konna, przejażdżki bryczką
Hanna Domeracka
ul. Pilska 20
89-520 Gostycyn
tel. +48 52 334 60 51 / +48 606 757 204
www.stajnia-arka.pl
biuro@stajnia-arka.pl
Obiekty noclegowe
Na turystów czeka dobrze rozwinięta baza noclegowa oraz obiekty sportowo-rekreacyjne. Urozmaiconą ofertę dopełniają gospodarstwa agroturystycznego, które popularyzuję m.in. wczasy w siodle oraz specjały kuchni regionalnej.
Pensjonaty
Wega
ul. Turystyczna 53, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 174 / 39 71 109
d’Artagnan
ul. Długa 32, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 407
Markowy
ul. Polna 2, 89-606 Charzykowy
tel. +4852 39 88 048 / +48 604 647 671
Justina
ul. Jachtowa 6, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 150 / +48 608 190 468
Ośrodki wypoczynkowe
Charzykowy
Kaszub
ul. Długa 93, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 015
Rejs
ul. Długa 89, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 258
Kameralny
ul. Wczasowa 1, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 150 / 397 11 09
LKS
ul. Rybacka 8, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 160
PTTK
ul. Wzgórze 1, 89-606 Charzykowy
tel. 052 39 88 105 / +48 692 151 537
Turysta
ul. Turystyczna 40, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 111 / +48 602 802 464
Łukomie
ul. Wzgórze 9, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 409
Funka
Mikomania
Funka, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 007 / +48 604 637 368
Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej
Funka
tel. +48 52 39 88 009 / 39 88 001
Małe Swornegacie
Małe Swory
ul. Chojnicka 20, Małe Swornegacie, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 209
Ministerstwa Sprawiedliwości
ul. Karsińska 8, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 236 / +48 606 914 914
Swornegacie
Psia Góra
ul. Podgórna 12, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 160 / +48 604 274 614
Wodnik
ul. Podgórna, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 130
Schroniska młodzieżowe
SP Charzykowy
ul. Szkolna 1, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 104
SP Swornegacie
ul. Szkolna 5, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 126
Kompleks Wypoczynkowy Drzewicz
Drzewicz, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 101
Las-Drzewicz
Drzewicz 3,89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 469
Jaś
Babilon 3, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 075 / +48 606 827 578
ul. Szkolna 1, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 104
SP Swornegacie
ul. Szkolna 5, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 126
Kompleks Wypoczynkowy Drzewicz
Drzewicz, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 101
Las-Drzewicz
Drzewicz 3,89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 469
Jaś
Babilon 3, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 075 / +48 606 827 578
Pola namiotowe i campingi
Charzykowy
PTTK
ul. Wzgórze 1, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 105 / +48 692 151 537
Małe Swornegacie
Małe Swory
Małe Swornegacie, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 209
Swornegacie
Leśnictwo Kokoszka
89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 219
Zagroda u Jędrusia
ul. Mestwina 21, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 129
Wodnik
ul. Podgórna, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 130
Psia Góra
ul. Podgórna 12, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 160
PTTK
ul. Wzgórze 1, 89-606 Charzykowy
tel. +48 52 39 88 105 / +48 692 151 537
Małe Swornegacie
Małe Swory
Małe Swornegacie, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 209
Swornegacie
Leśnictwo Kokoszka
89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 219
Zagroda u Jędrusia
ul. Mestwina 21, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 129
Wodnik
ul. Podgórna, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 130
Psia Góra
ul. Podgórna 12, 89-608 Swornegacie
tel. +48 52 39 81 160
Ciekawe linki
Kategoria:
Polish
Tytuł:
Bory Tucholskie