Chata menonicka w Chrystkowie

Szukając śladów olędrów, którzy niegdyś osuszali i zagospodarowywali Dolinę Dolnej Wisły warto zajrzeć do Chrystkowa. Mieści się tu zabytkowa chata z końca XVIII wieku. To jeden z najcenniejszych i ostatnich obiektów olęderskich w tym regionie. Stanowi ona przykład architektury doskonale przystosowanej do żywiołu powodzi. To drewniany, kryty strzechą trzcinową dom z wspartym na pięciu słupach okazałym podcieniem, nad którym góruje użytkowe piętro. Wykorzystywane było ono jako spichlerz i pomieszczenie zastępcze podczas powodzi. Chata stanowiła niegdyś centrum dużego gospodarstwa, na terenie którego znajdowały się także: obora, owczarnia, stodoła, stajnie, wozownia czy kuźnia. W znajdującym się naprzeciw chaty budynku inwentarskim, zobaczyć można system równi pochyłych, umożliwiających niegdyś wprowadzenie zwierząt na poddasze podczas powodzi.

Do XIX w. dolina Wisły słynęła z wszechobecnych sadów. Spotkać je można było nie tylko przy gospodarstwach, ale także w alejkach przy polnych drogach. Dziś w Chrystkowie powraca się do tej tradycji. Przy menonickiej chacie założono sad ze starymi odmianami jabłoni, suszarnię i przechowalnię do owoców.