Strzelno

Na strzeleńskim Wzgórzu św. Wojciecha wznosi się zespół dawnego klasztoru norbertanek. Wraz z nim dwa cenne romańskie kościoły, które pomimo burzliwych dziejów zachowały swą autentyczność.

Rotunda św. Prokopa to jedna z najstarszych romańskich świątyń. To także największa w Polsce budowla romańska założona na planie koła. Ze względu na swą charakterystyczną zabudowę – zakończenie nawy głównej nie jest absydą (tak jak w przypadku większości rotund), ale prostokątnym prezbiterium – jest to jedyna tego typu rotunda w Europie.

Kościół pw. Świętej Trójcy wzniesiono na przełomie XII/XIII w. Choć prowadzone na przestrzeni lat przebudowy zniekształciły romańską bryłę świątyni, nadając jej barokową fasadę, to wnętrze wciąż skrywa cenne romańskie skarby. Na szczególną uwagę zasługują dwie romańskie kolumny z personifikacją cnót i przywar ludzkich. Należą one do najcenniejszych zabytków sztuki romańskiej w Polsce. Podobne kolumny podziwiać można jedynie w katedrze św. Jakuba w hiszpańskim Santiago de Compostela i bazylice św. Marka we włoskiej Wenecji.